Almanca’da sıfat çekimlerinde artikeller yine başrol oynar. Sıfat bir isim ile belirli/belirsiz artikel arasında bulunur. Türkçe’de olduğu gibi bir ismin önünde bir ya da daha fazla sıfat bulunabilir. Bu durum sıfatın çekimine etki etmez. Bir ismin önünde ne kadar sıfat olursa olsun çekimi tek sıfat çekimi ile paraleldir.
Belirli Artikel ile Sıfat Çekimi:
| Hal |
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
| Nominativ |
der alte Mann |
die junge Frau |
das kleine Kind |
| Genitiv |
des alten Mannes |
der jungen Frau |
des kleinen Kindes |
| Dativ |
dem alten Mann(e) |
der jungen Frau |
dem kleinen Kind(e) |
| Akkusativ |
den alten Mann |
die junge Frau |
das kleine Kind |
Belirli Artikel ile sıfat çekimi & Çoğul isimler:
Çoğul bir ismin önünde bulunan sıfatı çekimlemek kolaydır. Her durumda sıfat -en son ekini alır. Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz.
| Hal |
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
| Nominativ |
die alten Männer |
die jungen Frauen |
die kleinen Kinder |
| Genitiv |
der alten Männer |
der jungen Frauen |
der kleinen Kinder |
| Dativ |
den alten Männern |
den jungen Frauen |
den kleinen Kindern |
| Akkusativ |
die alten Männer |
die jungen Frauen |
die kleinen Kinder |
» Çoğul hariç, nominativ çekimlerde tüm sıfatlar sonuna -e takısı alır. Buna karşın ismi niteleyen bir sıfatın önünde einbelirsiz artikeli varsa, ismin artikelini belirtmemiz gerekir.
Belirsiz Artikel ile Sıfat çekimi:
Belirsiz artikel ismin hallerini(-es[-in hali], em[-e/a yönelme hali],-en[-i hali]) alırken sıfatın ise artikelin ekini(-er[der], -es[das], -e[die]) aldığını görüyoruz.
| Hal |
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
| Nominativ |
ein alter Mann |
eine junge Frau |
ein kleines Kind |
| Genitiv |
eines alten Mannes |
einer jungen Frau |
eines kleinen Kindes |
| Dativ |
einem alten Mann(e) |
einer jungen Frau |
einem kleinen Kind(e) |
| Akkusativ |
einen alten Mann |
eine junge Frau |
ein kleines Kind |
»Bir ismi niteleyen birden çok sıfat varsa çekimi aşağıdaki gibidir.
| Hal |
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
| Nominativ |
der gute alte Mann |
die hübsche junge Frau |
das spielende kleine Kind |
| Genitiv |
des guten alten Mannes |
der hübschen jungen Frau |
des spielenden kleinen Kindes |
| Dativ |
dem guten alten Mann(e) |
der hübschen jungen Frau |
dem spielenden kleinen Kind(e) |
| Akkusativ |
den guten alten Mann |
die hübsche junge Frau |
das spielende kleine Kind |
Yukardaki tabloda da görüldüğü gibi bir ismi niteleyen birden çok sıfat varsa, tek bir sıfat varmış gibi hepsi aynı kurala göre çekimlenir.İsmin önündeki sıfat sayısı çekime etki etmez.
Aşağıdaki Tablo Konuyu Daha İyi Anlamanıza Yardımcı Olabilir.
|
Sıfat son ekleri |
|
m |
n |
f |
pl |
mask |
neutr |
fem |
| Nom. |
-e |
-e |
-e |
-en |
der kühle Wein |
das frische Brot |
die alte Frau
|
| Akk. |
-en |
-e |
-e |
-en |
den kühlen Wein |
das frische Brot |
die alte Frau
|
| Dat. |
-en |
-en |
-en |
-en |
dem kühlen Wein |
dem frischen Brot |
der alten Frau
|
| Gen. |
-en |
-en |
-en |
-en |
des kühlen Weines |
des frischen Brotes |
der alten Frau
|
Çoğul:
|
son ek
|
|
|
pl |
PLURAL |
| Nom. |
-en |
die guten Zeiten |
| Akk. |
-en |
die guten Zeiten |
| Dat. |
-en |
den guten Zeiten |
| Gen. |
-en |
der guten Zeiten |
Yukarıdaki tabloda maskulin(nom.), neutral(nom.), Feminin(nom.), akkusativ(neutr.), akkusativ(fem.) tipindeki sıfat çekimlerinde -e son ekinin değişmeden sabit kaldığını görmektesiniz.Bu durumdan şu sonuca varabiliriz; artikelin yapısında değişiklik olmuyorsa son ek daime -e‘ dir, ya da artikelde bir değişiklik oluyorsa son ek daima -en olur.Bu konu ile ilgili olarak diğer bir ipucu ise Dativ, Genitiv ve Plural’da sıfatın son eki daima –en olur.
Tablolarla kafanızı karıştırmak istemiyoruz.Örnek cümlelerle konuyu daha iyi anlamaya çalışalım.
Haben Sie hier ein spilende kleine Kind gesehen?
Buralarda oyun oynayan küçük bir çocuk gördünüz mü?
Der Großvater des spielenden kleinen Kindes ist mein Onkel.
Oyun oynayan küçük çocuğun dedesi benim amcam.
Ein alter Mann steht an der Ecke auf, er sieht sehr schlecht aus.
Köşede yaşlı bir adam duruyor, o çok kötü bir halde görünüyor.
Ich habe dem alten Mann frisches Brot gegeben.(Yaşlı adama taze ekmek verdim.)
Der alte Mann hat das frische Brot gegessen.(Yaşlı adam taze ekmeği yedi.)
Die hübsche junge Frau hat *einen gut aussehender Freund.(Genç güzel bayanın yakışıklı bir erkek arkadaşı var.)
*Haben + Akk.
Haben yardımcı fiilinden sonra gelen zamir ya da artikel Akkusativ halde olmak zorundadır.Yukarıdaki cümlede ein gut aussehender Freund olması gerekirken haben yardımcı fiilinden dolayı cümle einen gut aussehender Freundşeklinde olmak zorunda.
- Bir ismi niteleyen sıfattan önce belirli ya da belirsiz hiç artikel yoksa çekimi aşağıdaki gibidir.
|
Sıfat son ekleri |
|
|
m |
n |
f |
pl |
mask |
neutr |
fem |
| Nom. |
r |
s |
e |
e |
Ø kühler Wein |
Ø frisches Brot |
Ø alte Frau |
| Akk. |
n |
s |
e |
e |
Ø kühlen Wein |
Ø frisches Brot |
Ø alte Frau |
| Dat. |
m |
m |
r |
n |
Ø kühlem Wein |
Ø frischem Brot |
Ø alter Frau |
| Gen. |
n |
n |
r |
r |
Ø kühlen Weins |
Ø frischen Brotes |
Ø alter Frau |
İstisna: Maskulin Genitiv ve Neutr Genitiv durumda sıfatların “kühles Weins, frisches Brotes” şeklinde değil “kühlenWeins, frischen Weins” şeklinde çekimlendiğini görüyoruz.Buna karşın turuncu renkle belirgin yazıldığı gibi diğer sıfatlar artikelin eklerini alıyor.
ÇOĞULLAR:
|
son ek |
|
|
pl |
PLURAL |
| Nom. |
e |
Ø gute Zeiten |
| Akk. |
e |
Ø gute Zeiten |
| Dat. |
n |
Ø guten Zeiten |
| Gen. |
r |
Ø guter Zeiten |
Bu dersimizde Almanca’da sıfat çekimleri,belirli sıfat çekimleri, belirsiz sıfat çekimleri gibi konularıöğrendik.Gelecek dersimize sıfatların derecelendirilmesi konusu ile devam edeceğiz. Okuduğunuz için teşekkürler!
