Almanca’da Artikel Nedir?

Almancayi ögrenme asamasinda olan biri olarak bazi bilgilere ulasmanin, anlamini bulmanin ne kadar bunaltici oldugunu biliyor, skntisini hala yasiyorum. Baslangic asamasinda yasadigim bir takim sorunlari diger arkadaslarin da yasamamalari, isin mantigini daha net kavrayabilmeleri adina elimden geldigince kücük diziler halinde yazilarimi sizlerle paylasacagim.

– Artikel, diger adiyla “Tanimlik” nedir ve Almancada neden gereklidir? 

Adindan da anlasilacagi gibi kelimelerin tanimlanmasina ve anlamlarini kazanmalarina yardimci olur. Tanimliklar cekimlenerek kelimenin anlaminin farklilasmasina, farkli ifadeler kazanmasina yardimci olabilir, anlami kuvvetlendirebilirler. Almancanin dil bilgisi yapisinda tanimliklar olmazsa olmazlardir.

– Ne tür tanimliklar vardir ve bunlar nelerdir?

Almancada kelimeler yalin hallerinde 3 tanimliktan birini alirlar. Bu tanimliklar erkek (maskulin) karakter olan “der”, disi (feminin) karakter olan “die”, ya da yalin karakter olan (neutrum) “das”i alabilirler. Her kelimenin tanimligi da bellidir, yani kelimeye yeni tanimlik uydurulmaz, verilmis tanimlikla birlikte kullanilir. Kelimelerin erkek, disi ya da yalin tanimligi almasinda hicbir mantik yoktur, oldugu gibi ögrenilmelidir. Daha sonra yine birlikte inceleyecegimiz konularda bu tanimliklarin nasil cekimlendiklerini görecegiz. Bu, kelimelerin tanimliklarina Almancada neden ihtiyac duyduklarini da gösterecek.

– Kelimelerin yazim sekli ve bunlarla ilgili birkac örnek

– Erkek tanimlikli kelimeler (der)

– der Computer: Bilgisayar
– der Rechner: Bilgisayar
– der Ferhseher: Televizyon
– der Tag: Gün
– der Hund: Köpek
– der Ochse: Öküz
– der Mann: Adam

– Kadin tanimlikli kelimeler (die)

– die Tür: Kapi
– die Straße: Cadde
– die Frau: Kadin
– die Katze: Kedi
– die Lampe: Lamba
– die Kuh: Inek
– die Hose: Pantolon

– Yalin tanimlikli kelimeler (das)

– das Buch: Kitap
– das Auto: Araba
– das Kalb: Buzagi
– das Hemd: Gömlek
– das Licht: Isik
– das Wasser: Su
– das Wetter: Hava

Görüldügü gibi tanimlik (Artikel) olayi o kadar da karisik degil. Yapilmasi gereken ve karisk gelen kelimelerin bu tanimliklarla ögrenilmesi, cekimlenecekleri zaman da bu tanimliklara göre cekimlenmeleridir. Almancaya heves etmis ya da bir sekilde ögrenmek isteyenlerin baslangic noktalari bu ilk konunun mantigini kavramak olmalidir.

Sorulari olan olursa sorabilirler…

Almanca’da Artikel Kullanımı

A- Bir ismin dahil olduğu gruba göre ismin aldığı Artikeller
1 Coğrafi isimler:
Almancada coğrafi isimlerin belirli bir Artikeli yoktur Genellikle, ekseri coğrafi isimler Artikel almaz
Artikel’e sahip olan bazı coğrafi isimler ise,
der Sudan – Sudan şeklinde olur
Bir memleketin veya coğrafi ismin sonu “-ei, -ie, -e, -a” ile biterse bu isimler “die” Artikelini alır


die Türkei – Türkiye
die Niderland – Hollanda
die Normandie – Fransa’da bir bölge
Birleşik devlet isimleri de “die” alır

die USA – Amerika birleşik devletleri
die Sowjetunion – Sovyetler Birliği

2 Hayvan isimleri
Hayvanlar arasındaki dişilik ve erkeklik farkları belirli ise o zaman erkek cinsine “der” dişi cinsli hayvanlar ise “die” Artikelini alır

der Ochse – Öküz
die Kuh – İnek
der Löve – Aslan
der Lövin – dişi Aslan
der Hahn – Horoz
die Henne – Tavuk

3Mevsimler, aylar, günler “der” Artikel’ini alır

der Frühling – ilkbahar
der Sommer – yaz
der Herbst – sonbahar
der Winter – kış

der Januar – Ocak
der Februar – Şubat
der März – Mart
der April – Nisan
der Mai – Mayıs
der Juni – Haziran
der Juli – Temmuz
der August – Ağustos
der September – Eylül
der Oktober – Ekim
der November – Kasım
der December – Aralık

4 İstikamet ve yön bildiren kelimeler “der” Artikel’ini alır

der Norden – Kuzey
der Osten – Doğu
der Süden – Güney
der Westen – Batı

5 Taş ve toprak çeşitleri “der” Artikel’ini alır

der Sand – Kum
der Lehm – Balçık
der Kies – Çakıl

6 Para isimleri “der” Artikel’ini alır

der Rubel – Rus parası
der Dollar – Amerikan parası
İstisnalar:
die Krone – İsveç parası
das Pfund – İngiliz parası

7 Ağaç ve çiçek çeşitlerinin çoğu “die” Artikel’ini alır

die Eiche – meşe
die Tanne – çam
die Linde – ıhlamur
die Palme – palmiye

8 Kimyasal elementler “das” Artikel’ini alır

das Gold – altın
das Blei – kurşun
das Silber – gümüş
das Kupfer – bakır

9 Dağ isimleri çoğu zaman “der” Artikel’ini alır

der Vesuv – Vezüv dağı
der Montblanc – Montblank
der Himalaja – Himalaya
der Uludag – Uludağ

B- İsmin sonuna aldığı ek ve hecelere göre:

Maskulin – “der” Artikel’ini alan isimler:

1 Bir ismin sonu “-ig, -ich, -ling” ile biterse o isim “der”Artikel’in i alır

Buna göre:
-ig: der König – Kral
der Honig – Bal
der Essig – Sirke
-ich: der Teppich – Halı
-ling: der Zwilling – İkiz
der Jüngling – Genç
der Mischling – Melez

2 Son heceleri “-ant, -eur, -ent, -ier, -iker“ ile biten kelimeler “der” Artikel’ini alır

Buna göre:
-ant: der Leutnant – Teğmen
der Fabrikant – Fabrikatör
der Musikant – Müzisyen
-eur: der Friseur – Berber
der İngenieur – Mühendis
der Masseur – Masör
-ent: der Student – Öğrenci
der Referent – Konferans veren kişi
der Präsident – Başkan
-ier: der Spanier – İspanyol
der Offizier – Subay
-iker: der Mechaniker – Makinist
der Chemiker – Kimyacı

Feminin – “die” Artikel’ini alan isimler:

1 Bir ismin sonu “-ei, -in, -heit, -keit, -schaft, -ung” ile biterse o isim “die”Artikel’in i alır

Buna göre:
-ei: die Schreinerei – Marangoz
die Schlosserei – Tamir atölyesi
die Metzgerei – Kasap
-in: die Arbeiterin – Bayan işçi
die Schülerin – Kız talebe
die Freundin – Kız arkadaş
-heit: die Dummheit – Aptallık
die Krankheit – Hastalık
die Kindheit – Çocukluk
-keit: die Müdigkeit – Yorgunluk
die Richtigkeit – Doğruluk
die Sauberkeit – Temizlik
-schaft: die Wissenschaft – İlim
die Landschaft – Manzara
dieWirtschaft – Ekonomi
-ung: die Leitung – Hat
die Werbung – Reklam
die Hoffnung – Ümit

2 Yabancı kelimelerde

Diğer yabancı dillerden Almanca lisanına yerleşen bazı isimlerde de son hecelere göre Artikel koyulur Son heceleri “-a, -ade, -age, -anz, -ette, -ik, -ille, -ität, -ose, -ur” olan yabancı asıllı isimler “die” Artikel’ini alırBuna göre:
-a: die Lira – Lira
die Kamera – Fotoğraf makinası
-ade: die Marmelade – Reçel
-age: die Etage – Kat
die Bagage – Bagaj
-anz: die Bilanz – Bilanço
die Arroganz – Gurur
-ette: die Etikette – Etiket
die Toilette – Tuvalet
-ik: die Musik – Müzik
die Politik – Politika
-ille: die Kamille – Papatya
die Promille – Promil
-ion: die Nation – Millet
die Station – İstasyon
-ität: die Qualität – Kalite
dieRealität – Gerçek
-ose: die Neurose – Sinirlilik
die Tuberkulose – Tüberkülos
-ur: die Natur – Tabiat
die Kultur – Kültür

Neutra – “das” Artikel’ini alan isimler:

Bir ismin sonu “-chen, -lein, -tel, -tum” ile biterse o isim “das”Artikel’in i alır
Buna göre:
-chen: das Mädchen – kız
das Hähnchen – piliç
das Körbchen – sepetçik
das Blümchen – çiçekçik
-lein: das Fräulein – Evlenmemiş bekar kız
-tel: das Fünftel – Beşte bir
das Achtel – Sekizde bir